Białystok, Polska, 53° 6’ N, 23°
12’ E. Dnia 23 września 1827 r. (w piątek) między
godziną 9 a 10 rano, gdy po większej części mieszkańcy wsi
Fastów zajęci byli wybieraniem warzywa w ogrodach, dała się
słyszeć wielka eksplozja w powietrzu wcale wypogodzonym i
naraz wiele innych powtórzonych jakby wystrzałów
karabinowych, co zwróciło uwagę obecnych na ogrodach i w
różnych miejscach na polu pracujących ludzi, po czym
nastąpił mocny świst połączony z dźwiękiem ciał szybko
spadających i silne uderzenia w kilku miejscach o ziemię.
Zjawisko to zatrwożyło na czas niejaki wszystkich ludzi, ale
po przejściu strachu, kiedy jeden z nich odważył się zbliżyć
do miejsca spadku i podjął kamień czarny i ukazał
skupionemu ludowi, ten ośmielony rozbiegł się na inne przez
podniesiony pył zanotowane miejsca i poznachodził podobne
kamienie. Za świadectwem ledwo nie całej wsi mieszkańców,
spadło wiele innych kamieni na błota i rzekę Supraśl pod
samą wsią płynącą.
Postać zewnętrzna mniej więcej kulista, powierzchnia
nierówna, czarna, lśniącą się lawą pokryta, masa wewnętrzna
popielata, mocno przepalona, krucha, wejrzenie pumeksu
zbitego mająca, kryształami oliwinów i chlorytu przecięta,
odłam drobno ziarnisty, nierówny, ciężkość gatunkowa mierna.
Tak opisał spadek meteorytów nauczyciel z Białegostoku,
Jan Wolski. Datę podaje według kalendarza juliańskiego.
Meteoryty spadły 5 października 1927 r. W Fastach niebo było
pogodne, z wyjątkiem gęstej, czarnej chmury stojącej w
zenicie, z której spadały kamienie. W zbiorach zachowały się
tylko fragmenty czterech meteorytów ważących w sumie ok. 4
kg.
MZPAN: 3,7 fp.
Dar al Gani 779,
Libia, 27° 0’ N, 16° 26’ E. 20 listopada 1999 r. znaleziono
na pustyni kamień ważący około 15 kg oraz wiele fragmentów w
promieniu kilkuset metrów; w sumie 18,8 kg.
TŚcK: 0,163 s.
Dhofar 018,
Oman, 18° 18’ N, 54° 9’ E. 17 stycznia 2000 r. znaleziono na
pustyni 12 kamieni o łącznej wadze 833 g.
MCiD: 1,76 s; KZT: 0,83 s.
Dhofar 485,
Oman, 19° 06’ N, 54° 47’ E. W styczniu 2001 r. znaleziono na
pustyni 4 nieco zwietrzałe (W2, S4) kamienie ważące razem
1558 g.
KMaG: 6,2 s.
Hammadah al Hamra 285,
Libia, 29° 02’ N, 13° 12’ E. W marcu 2000 r. znaleziono
nieco zwietrzały (W2, S2) kamień ważący 1236 g.
KMaG: 11,0 sc.
Hughes 005,
Australia, 30° 36’ S, 129° 34’ E. W czerwcu 1991 r.
znaleziono kamień 284 g. w ziemi na obrzeżu jamy dingo, w
większości pokryty czarną, matową skorupą. Wewnętrzna
struktura jest bardzo różnorodna z okruchami materii
eukrytowej, czarnego szkliwa, białego anortozytu.
OPiOA: 1,2 sc.
Kapoeta,
Sudan, 4° 42’ N, 33° 38’ E. Wieczorem 22 kwietnia 1942 r.
kamień 11355 g spadł na drogę Kapoeta - Nathalani. Zawiera
okruchy chondrytu węglistego i bazaltowe.
KMaG: 0,31 s.
Northwest Africa 1769,
Mauretania. W 2001 roku kupiono w Erfoud 2 całe kamienie i 2
fragmenty ważące łącznie 589 g. Mało zwietrzałe (W1, S3), o
strukturze okruchowej.
MStP: 2,18 sc.
Northwest Africa 1914,
Maroko. W 2002 roku Adam i Greg Hupe kupili w Safsaf kamień
ważący 628 g, w większości pokryty skorupą. Składa się z
drobnych i średniej wielkości okruchów diogenitowych (46%
objętości), typowych okruchów eukrytowych (34%) i okruchów
gabro (do 1,2 cm średnicy) z żelazowego oliwinu i
plagioklazu (10%) oraz okruchów ze zmianami szokowymi (6%) i
stopionych szokowo okruchów piroksenu i anortytu (4%).
Wnętrze meteorytu jest bardzo świeże.
JanW: 5,0 s, 1,2 s.
Northwest Africa 1929.
W maju 2003 r. Mike Farmer kupił w Erfoud, w Maroku,
częściowo pokryty skorupą kamień ważący 922,2 g. Jest to
brekcja z silnymi zmianami szokowymi złożona w 72% z
okruchów gruboziarnistego eukrytu, w 14% z diogenitu i z
fragmentów stopu pozderzeniowego.
KMaG: 6,1 fs; RITc: 2,11 fs; JanW: 0,81
ep.
Northwest Africa 2698.
W 2004 r. kupiono w Erfoud, w Maroku nieco zwietrzały (W2,
S3-5) kamień ważący 134 g. Pochodzi prawdopodobnie z tego
samego deszczu co NWA 1929.
KMaG: 24,54 fs.
Old Homestead 001,
Australia, 31° 10’ S, 127° 45’ E. W czerwcu 1991 r.
znaleziono 2 okazy o łącznej wadze 783 g. Zawierają szkliwo
i okruchy skalne.
MKGW: 0,54 sc.
Pavlovka,
Rosja, 52° 2’ N, 43° E. 2 sierpnia 1882 r. po południu, po
detonacjach spadł kamień ok. 2 kg.
MMWr: 8,5 fc.
Petersburg,
Tennessee, USA, 35° 18’ N, 86° 38’ W. 5 sierpnia 1855 r. po
południu, po detonacjach spadł kamień ok. 1,8 kg.
MGPAN: 0,47 fc.
W tle: meteoryt Dar al Gani 779 |