Polskie Towarzystwo Meteorytowe

 
 

Meteoryty żelazne IAB - głównie oktaedryty gruboziarniste

Powstały w wyniku stopienia fragmentu powierzchni małej, chondrytowej planety spowodowanego uderzeniem fragmentu innej planetoidy. Utworzony po zderzeniu basen płynnego metalu z różnymi domieszkami zakrzepł zanim żelazo z niklem zdążyło się oddzielić od lżejszych substancji. Meteoryty z tej grupy zawierają więc liczne wrostki cohenitu, troilitu, grafitu, schreibersytu, a nawet krzemianów. Skład krzemianów jest taki sam, jak w achondrytach winonaitach. Tam, gdzie zanieczyszczeń jest mało, wyraźne są figury Widmanstättena o grubości płytek kamacytu od 1,3 do 3,3 mm.


Baygorria, Urugwaj, 33° S, 56° W. Ważąca około 80 kg bryła żelaza została znaleziona 8 lipca 1994 roku na łące koło Baygorria. W ostatnich latach znaleziono kolejne okazy. Skład jest bardzo podobny do Campo del Cielo.

JanW: 284,0 s.

 

Bitburg, Niemcy, 49° 58’ N, 6° 32’ E. W 1805 r. znaleziono bryłę ok. 1,5 tony, z której większość została przetopiona. Zachowało się niewiele niezmienionej materii.

MMWr: 375,66 f.

 

Campo del Cielo, Argentyna, 27° 28’ S, 60° 35’ W. W 1576 r. Hiszpan Hernan Mexia de Miraval znalazł ogromny meteoryt na bagnistych nizinach 500 km. na północ od Santa Fe. W 1783 r. odnalazł go ponownie don Rubin de Celis. Ocenia się, że meteoryt ważył 15 ton. W roku 1813 następną bryłę ważącą ok. 634 kg przewieziono do Buenos Aires, gdzie później otrzymał ją Sir Woodbine Parish, który podarował ją British Museum. Bryła ta stanowi wiekszą część okazu znanego pod nazwą “Otumpa”, ważącego około tony i znalezionego w 1803 r. w Runa Pocito. W 1913 znaleziono 1500 kg., potem 4210 kg. i 732 kg. Kolejne znaleziska to: 160 kg., 1000 kg. 850 kg. 15 kg., 9 kg., 900 kg. W 1968 r. odnaleziono 18-tonową bryłę zakopaną w niedużym kraterze i w 1980 r. w innym kraterze odnaleziono 33,4-tonowy meteoryt. Ten ostatni Haag próbował kupić i wywieźć do USA, ale mu nie pozwolono. Meteoryty żelazne są tam nadal znajdowane. Niektóre zawierają krzemianowe wrostki. Ostatnio sklasyfikowany jako IAB-MG.

KMaG: 72000,0 cs, 5370,0 cs, 281,9 ep; AZGR: 33000,0 cs, 607,0 hs; JanW: 4587,0 cs, 980,0 cs, 635,0 cs, 107,0 cs, 40,59 f, 24,20 f, 13,40 s, 7,65 cs, 4,20 f, 0,61 f; SKoZ: 2445 cs, 136,10 sc; KSoK: 2185 fs; OPiOA: 1350 wcs; KZT: 860,0 cs, 283,0 s; MWiW: 680,0 cs; MStP: 445 cs, 120 sc, 4,45 cs; KTKUB: 297,05 cs, 109,30 ep; WWoG: 280 sc; JStM: 270,0 hs; AJNH: 263,0 hs, 41,8 sc; JŁuW: 172 hs; Zea: 167,7 hs; ASPF: 142,0 ep; JSzW: 62,3 sc; WSZ: 62,2 sc; ToGa: 58,3 sc; JBaZ: 57,7 sc; RZdS: 54,6 fs, 21,8 ep, 11,65 ep; AKiW: 45 sc; JPłB: 37 cs; RKoW: 28,6 cs; BSzW: 13 cs; TŚcK: 12,7 ep, 4,241 s, 0,766 ep; AKKC: 0,4 f..

 

Canyon Diablo, Arizona, USA, 35° 3’ N, 111° 2’ W. Znajdowany od 1891 r. w promieniu kilkunastu kilometrów wokół słynnego krateru w Arizonie, nazywanego Coon Butte, Crater Mountain lub Meteor Crater, położonego 10 mil SE od Canyon Diablo. Największy okaz waży 454 kg., a do dziś zebrano ponad 30 ton. Ostatnio sklasyfikowany jako IAB-MG.

KMaG: 3110,0 cs, 362,0 cs, 168,2 hs, 146,1 s; AZGR: 2490,0 cs, 15,62 cs; JanW: 757,0 cs, 425,0 cs, 311,0 cs, 223,8 cs, 192,0 cs, 115,8 f, 115,0 f, 104,0 cs, 85,7 cs, 50,0 cs, 41,8 cs, 30,5 cs, 11,0 s, 1,0 f; MWGUW: 533 hs, 90,8 cs; MZPAN: 458 cs, 42 cs; SKoZ: 423 cs, 124,60 sc, 75 cs, 18 cs, 9,1 cs; MZWNoZUŚ: 398 cs; OPiOA: 397,8 hs; PWDT: 394,2 wcs; MGZPŚ: 369,0 s; WSZ: 178,8 wcs, 14,2 sc, 8,7 sc; LOŁow: 168,9 ep; MGPIG: 164,2 ep; MGPAN: 139,69 cs, 17,93 s, 14,34 cs, 13,58 s; MKGW: 118,6 cs, 70,8 s; PiOAG: 117,4 ep; GMGS: 103,4 sc; OAUW: 103 ep; JP: 101,0 ep, 36 mm; MiO: 100,9 ep; MMKF: 100,1 fs; JStM: 78,1 sc, 7,1 cs; ASoK: 77 cs; TŚcK: 66,4 sc; JPłB: 60 cs; OAUJ: 59,8 sc; KTKUB: 57,0 cs, 10,6 cs; JRaT: 47,8 ep; RKoW: 47,5 cs; WWoG: 47,3 s; AJNH: 34,1 cs; RITc: 30,0 cs; JSzW: 29,1 cs; MStP: 26,3 cs, 12,82 cs; JAB: 26,2 cs, 22,3 f; KMoW: 25,4 ep; HGwL: 23,5 cs, 6,4 cs; KZT: 19,0 cs; MŚcG: 16,9 ep; RZdS: 15,3 cs; GMiL: 14,8 cs; RRzG: 13,3 cs; ToGa: 9,9 cs; Zea: 9,9 cs; ASPF: 9,1 wcs; AKKC: 8,9 cs, 8,5 cs, 7,7 cs, 6,3 cs, 5,8 cs; JŁuW: 8,6 cs, 3,0 cs; Muzin: 7,8 cs; BDąT: 7,7 cs; ZNoL: 7,4 cs; PŻoW: 7,21 s; NAWPI: 7,0 cs; KSoK: 6,7 cs; MPaJ: 5,4 cs; MCiD: 5,2 cs, 3 cs; MWiW: 5,0 cs; JBaZ: 4,5 ep, 3,6 cs; JWoK: 4,3 ep; RPoB: 4,1 cs; GMik: 3,6 cs; TCeŁ: 3,0 ep; ŁODG: 2,95 cs, 2,42 cs, 2,18 cs, 1,24 cs; TZwW: 1,0 s; TP!W: 0,3 sc.

 

Carlton (Hamilton), Teksas, USA, 31° 55’ N, 98° 2’ W. W 1887 r. wyorano bryłę 80,3 kg. 5 mil S od Carlton. Do niedawna zaliczany do typu IIICD, w 2002 r. przeklasyfikowany do IAB-sLM.

MGPAN: 257,85 ep, 28,01 s; MZPAN: 210 s.

 

Cosby's Creek, Tennessee, USA, 35° 47’ N, 83° 15’ W. Przed 1837 r. znaleziono dwie bryły: ok. 907 kg. i 51 kg. Większa została przekuta na różne narzędzia. Typ IAB-MG.

MMWr: 37,50 fp, 9,25 fp, 2,03 fp.

 

Deport, Teksas, USA, 33° 31’ N, 95° 18’ W. W 1926 roku, jedną milę na wschód od Deport, znaleziono bryłki żelaza 2,7 kg, 1,3 kg i 0,9 kg. Później znaleziono jeszcze przynajmniej 23 okazy ważące łącznie około 10 kg. Strukturalnie oktaedryt gruboziarnisty. Zawiera 8,1% niklu w metalu. Typ IAB-sLL.

KTKUB: 9,5 ep.

 

Jankowo Dolne, podobny do Morasko, niesklasyfikowany.

JanW: 11180 wcs; KMaG: 151,5 cs, 35,33 ep; KZT: 17,0 wcs.

 

Magura, Słowacja, 49° 20’ N, 19° 29’ E. Przed 1840 r. znaleziono liczne bryły, w sumie ok. 1500 kg., ale większość została przetopiona i zachowało się tylko ok. 150 kg. Typ IAB-MG.

MMWr: 500,45 cs, 145,70 sc, 1,54 fp; MGUJ: 163,0 f.


Morasko, Polska, 52° 28’ N, 16° 54’ E. W 1914 r., podczas budowy umocnień wojskowych w Morasku znaleziono na głębokości ok. pół metra 77,5 kg. meteoryt żelazny. Kolejne okazy znaleziono podobno w roku 1936, w tym jeden 80 kg., ale nie wiadomo, co się z nimi stało. W latach 50-tych starania Jerzego Pokrzywnickiego doprowadziły do znalezienia kilku dalszych okazów, w tym ważących 78 kg. i 18 kg. Dalsze okazy ważące ok. 70 kg, 60 kg, 48 kg, 40 kg, 28 kg i liczne mniejsze znaleziono w ostatnich latach. Meteoryty są znajdowane w pobliżu kraterków o średnicach do kilkudziesięciu metrów. Według Buchwalda struktura znalezionych okazów wskazuje, że był to spadek kraterotwórczy. Klasyfikacja chemiczna wskazuje, że jest identyczny z Przełazami. W 1995 r przeklasyfikowano Morasko na typ IIICD. W 2002 r. przeklasyfikowano na IAB-MG.

IGUAM: 78000 cs, 61000 cs, 4000 hs, 2850 hs, 2000 cs; MGPAN: 71800 cs, 6350 cs, 4175 cs, 2645 wcs, 74,70 sc, 7,6 ep; KSoK: 37000 cs, 5000 ep, 3000 wcs, 2500 wcs, 2000 ocs, 560,2 wcs, 500 fs, 135,3 hs, 96,5 ep, 85,6 wcs, 51,1 ep, 47,0 s, 39,2 hs, 31,9 hs, 22,3 wcs; KMaG: 4256,0 cs, 490,0 fs, 232,5 ep; MCiD: 2790 fs, 105 sc, 81 sc; OAUJ: 1250 sc; KZT: 998,0 cs, 362,0 cs, 52,0 wcs, 5,0 wcs; MWGUW: 760 sc, 82,5 s, 39,5 sc, 20,7 cs, 10,6 cs, 4,2 ep;: 15600 cs; SPSL: 4300 cs; MMKF: 511,5 wcs; MZPAN: 226,7 cs; JAB: 154,1 cs, 86,3 s, 45,0 cs, 31,3 sc; RBoW: 151,0 cs, 23,6 ep; MKGW: 145,0 s, 94,8 s, 75,0 cs; OPiOA: 126,0 hs; AJNH: 120,12 cs, 107,8 wcs, 47,5 wcs, 26,6 ep, 24,48 wcs, 23,99 wcs; LChG: 106,0 cs, 90,4 ep, 82,0 ep, 77,0 ep, 53,0 cs, 26,1 ep, 22,0 cs; SKoZ: 75,0 sc, 13,6 ep; MSzŁ: 59,7 ep, 12,7 s, 3,1 s; JDCB: 59 cs, 10 cs; MEPZG: 58,1 s; JanW: 57,5 s; JPłB: 45 cs; AZGR: 43,0 cs; ITS: 41,5 cs; JWKW: 38,60 hs; MStP: 38,4 ep, 11,7 cs; TZwW: 37,0 s; PiOAG: 35,3 ep; JŁuW: 26,2 hs; JBaZ: 25,6 s; AKiW: 24,3 ep; PTuK: 23,98 s; JJDL: 22,6 ep; JStM: 20,6 hs; WSZ: 20,1 ep; KTKUB: 19,6 hs; JPłK: 19,3 ep; WWoG: 17,0 hs; Zea: 16,7 hs; MKwK: 15,03 cs; JSzW: 14,9 hs; JRaT: 14,6 ep; KBKE: 14,4 hs; GMik: 13,2 ep, 12,5 ep, 3,5 s; MLPS: 12,6 hs; TŚcK: 12,00 hs, 4,08 sc, 0,8 f; MPaJ: 11,9 wcs, 1,7 ep; ŁODG: 11,3 ep, 8,09 f;  MPPF: 11,2 fs; BSzW: 11,16 f; TP!W: 11,0 s; RKoW: 9,1 sc;  BDąT: 6,6 cs; PŻoW: 6,40 s; NAWPI: 6,2 s; Muzin: 5,7 ep; KMoW: 4,9 ep, 3,3 f; RITc: 4,0 s; HGwL: 3,9 ep; RZdS 2,0 ep.


Mundrabilla, Australia, 30° 47’ S, 127° 33’ E. W 1911 r. H. Kent znalazł mały meteoryt żelazny ważący 112 g w części Równiny Nullarbor zwanej Premier Downs. Jest to wapienny płaskowyż, gdzie rzadko pada deszcz i są idealne warunki dla meteorytów. Znaleziony meteoryt był całkowitym okazem, bez śladów odłupania, pokrytym gładką warstwą tlenków żelaza. W tym samym roku H. Kent znalazł drugi meteoryt 116 g wyglądający tak samo, jak pierwszy. W 1918 r. A. Ewing przyniósł do Muzeum Australii Zachodniej taki sam meteoryt ważący 99 g. znaleziony w tej samej okolicy. Po wielu latach, prawdopodobnie w roku 1962, jakieś 50 km dalej po drugiej stronie linii kolejowej, znaleziono kolejny taki sam meteoryt nazwany Loongana Station, a w 1967 r. niedaleko niego drugi 66,5 g okaz. W tej samej okolicy w 1965 r. W.A. Crowle znalazł trzy meteoryty żelazne 94,1 g, 45 g i 38,8 g oddalone od siebie o 800 m, leżące na gliniastej powierzchni ok. 16 km na północ od bocznicy Mundrabilla na transaustralijskiej linii kolejowej. Niedaleko tego miejsca w kwietniu 1966 r. R.B. Wilson i A.M. Cooney znaleźli dwa duże meteoryty żelazne oddalone o 180 m otoczone niezliczonymi małymi meteorytami podobnymi do znajdowanych wcześniej. Duże bryły ważyły 11 i 5 ton. Otrzymały one nazwę Mundrabilla. Uznano, że wcześniej znalezione okazy Premier Downs i Loongana Station należą do tego samego deszczu meteorytów. Dalsze dwa okazy, w sumie 1640 kg. i liczne mniejsze znaleziono w 1979 r. i później. Meteoryty Mundrabilla zawierają liczne wrostki troilitu i nieliczne wrostki krzemianów. Najpierw klasyfikowane jako anomalne, później IIICD, od 2002 r. IAB-ung czyli anomalne w grupie IAB.

JanW: 315,3 cs, 60,1 cs, 50,6 cs, 42,0 ep, 40,9 cs, 16,8 s; AZGR: 200,4 wcs; MWGUW: 85 hs; KMaG: 83,1 hs; SKoZ: 65 cs, 6,8 ep; AKiW: 53 ep; KSoK: 51,3 ep; OPiOA: 41,4 hs; MKGW: 39,9 hs; JAB: 31,7 ep; MCiD: 31,3 hs; Awaken: 29,0 hs; PTuK: 27,3 hs; JBaZ: 26,8 hs; KMoW: 24,7 hs; RKoW: 22,2 wcs; JŁuW: 20,0 ep; MEPZG: 19,8 hs; JSzW: 18,3 hs; TZwW: 16,6 cs; KTKUB: 15,1 hs; Zea: 14,7 sc; AMaW: 14,2 sc; MStP: 13,8 sc, 9 fs; PiOAG: 13,7 ep; WWoG: 12,0 sc; AJNH: 11,7 ep; GMik: 9,3 ep; DPiW: 9,2 s; WSZ: 9,1 sc; HGwL: 8,7 ep; RZdS: 8,1 cs; ToGa: 7,9 ep; MPaJ: 7,0 sc; JPłB: 6,9 ep; KZT: 6,6 ep; JJDL: 6,5 sc; JWoK: 6,2 s; Muzin: 5,7 ep; TŚcK: 5,5 sc.


Nantan, Chiny, 25° 6’ N, 107° 42’ E. Deszcz meteorytów zaobserwowano w 1516 roku: “W porze letniej, w maju Jiajing 11-tego roku, gwiazdy spadły z kierunku północnozachodniego, długie na pięć do sześciu drzwi, falując jak węże i smoki. Były jasne jak błyskawice i znikły w ciągu sekund.” Na ten historyczny zapis nie zwracano uwagi, aż w 1958 roku, gdy Chiny potrzebowały mnóstwa stali, aby kraj mógł uczynić “Wielki Krok Naprzód”. W tym czasie wszystkim kazano szukać rud żelaza. Niektórzy rolnicy z Nandan, głównie z mniejszości Yao, znaleźli ciężkie kamienie zawierające żelazo. Niestety ta “ruda żelaza” nie chciała się topić w miejscowej kuźni, co zadziwiło rolników. Zawiadomili władze i naukowców, a ci stwierdzili, że to meteoryty żelazne. Meteoryty znajdowane są na obszarze o długości 28 km i szerokości 8 km wydłużonym w kierunku północno-zachodnim zgodnie z zapiskami historycznymi. Wielkość znajdowanych okazów waha się od 10 g do 2000 kg. Łączną wagę ocenia się na 9500 kg. Do niedawna typ IIICD, od 2002 r. IAB-MG. Strukturalnie oktaedryt średnioziarnisty.

AZGR: 7270,0 cs; JanW: 5897,0 cs, 741,0 ep, 679,0 cs, 593,0 cs, 528,0 cs, 410,0 ep, 371,0 ep, 141,0 f, 25,0 f, 10,83 f; RZdS: 2858,0 cs, 170,0 cs, 115,5 cs, 0,6 cs, 0,4 cs; SKoZ: 1195 cs, 10,6 cs; KMaG: 358,0 ep, 234,0 cs, 58,1 cs; OPiOA: 173,0 ep; AKiW: 165 fs; RKoW: 126,1 cs; JAB: 94,8 f, 2,5 f; RITc: 74,0 cs; MCiD: 60 cs; MStP: 47,7 cs; WSZ: 37,4 sc, 3,05 cs, 1,09 cs; JSzW: 24,0 ep; TŚcK: 17,43 cs, 3,11 f; KZT: 13,3 f, 9,0 cs; JPłB: 11,0 ep, 2,6 ep; MWiW: 11,0 cs, 7,5 cs; RBoW: 10,2 ep; KTKUB: 9,65 cs; KMoW: 9,6 cs; HGwL: 5,2 f, 2,4 f, 2,3 f, 1,7 f, 1,1 f, 1,0 f, 0,1 f; MKoL: 4,2 cs; WWoG: 4,0 f; JBaZ: 1,5 f; BSzW: 1,2 cs; FMaP: 0,85 f, 0,62 f..


Northwest Africa 968. Nazwa i klasyfikacja prowizoryczna. W czerwcu 2001 r. Adam i Greg Hupe kupili w Erfoud w Maroku bryłkę żelaza z krzemianami ważącą 20,3 g.

JanW: 6,0 ep.


Ocotillo, Kalifornia, USA, 32° 50’ N, 116° 4’ W. W 1990 r. Bill Hanna znalazł bryłę 28,57 kg około 5 mil na północ od Ocotillo. Zawierała krzemianowe wrostki. Typ IAB-MG.

KMaG: 22,0 sc.


Odessa, Teksas, USA, 31° 43’ N, 102° 24’ W. Od 1922 r. znajdowane są bryły żelaza wokół krateru, w sumie około 10 ton. Na krawędzi krateru znaleziono małe bryłki metalu i liczne bryłki utlenionego żelaza. Odkryto też trzy mniejsze kratery, całkowicie zasypane. Meteoryty zawierają krzemianowe wrostki. Typ IAB-MG.

JanW: 766,0 cs, 725,0 cs, 135,7 cs, 110,7 s, 2,9 cs; KSoK: 256,7 wcs, 23,9 cs; KMaG: 147,5 sc; MStP: 110 f; JWKW: 78,34 s; KZT: 48,6 s, 3,0 cs; JDCB: 38,2 sc; JAB: 32,6 cs; JSzW: 31,0 s; MKGW: 31,0 ep; TZwW: 30,0 sc; WWoG: 29,2 sc; PŻoW: 23,83 cs; Zea: 22,2 s; WSZ: 17,94 sc; TŚcK: 16,2 cs; HGwL: 16,0 cs; GMik: 14,8 sc; AJNH: 13,0 sc; JBaZ: 9,7 sc; KTKUB: 9,7 sc; JPłB: 9,6 ep; JStM: 9,4 hs; ToGa: 8,9 ep; MPPF: 3,4 s; KMoW: 1,8 cs; JPłK: 1,3 cs; AKKC: 1,0 cs.


Seeläsgen (Przełazy), Polska, 52° 16’ N, 15° 33’ E. Przed 1847 r. pewien rolnik, kopiąc rów odpływowy na łące, natknął się na 102 kg. bryłę żelaza. Sprzedał ją kowalowi w Sulechowie. Tam w 1847 r. rozpoznano, że to meteoryt i przewieziono bryłę do Wrocławia. Klasyfikacja chemiczna wskazuje, że jest to część deszczu meteorytów Morasko. W 1995 r. przeklasyfikowano meteoryt do typu IIICD. Anonimowi poszukiwacze meteorytów twierdzą, że począwszy od roku 2000 znaleźli w Przełazach kilka meteorytów żelaznych o wadze nawet kilku kilogramów. W 2002 r. przeklasyfikowany na IAB-MG.

IGUAM: 580 sc; MMWr: 277,64 sc, 1,2 fp; MGUJ: 238,7 sc; MCiD: 207 s, 16,6 fs; OPiOA: 134,9 sc; KMaG: 52,6 s; MZPAN: 12,8 s; MStP: 12,3 fs; SKoZ: 9,8 sc; KTKUB: 7,7 sc; JanW: 6,316 s; JPłB: 3,4 s, 0,29 s; KSoK: 3,4 f; MPPF: 0,83 f; JBaZ: 0,1 f.


Toluca, Meksyk, 19° 34’ N, 99° 34’ W. Od 1776 r. wiadomo, że liczne bryły żelaza są znajdowane w okolicach Xiquipilco, wioski znajdującej się 25 km na północny wschód od miasta Toluca jakieś 200 m ponad doliną Toluca. Wewnętrzne i zewnętrzne stoki dawno wygasłych wulkanów są tam pokryte setkami poletek, często tak stromych, że rzędy kukurydzy i fasoli wyglądają, jakby rosły na schodach. Zmywana deszczami ziemia odsłania wciąż meteoryty, które były głównym źródłem żelaza dla całej okolicy. Wiele ich przerobiono na narzędzia. Dotąd odnaleziono ponad 14 ton. Największy z nich waży 136 kg. W 2002 r. przeklasyfikowany na IAB-sLL.

AZGR: 855,0 cs, 190,3 ep; MZPAN: 760 ep; MGUJ: 672,7 cs, 38,4 s; OAUJ: 612,0 sc; WWoG: 472,8 hs; MMKT: 460 cs; MMWr: 348,60 cs, 257,95 cs, 185,40 sc, 19,12 s, 16,42 fp, 8,30 fp, 6,29 fp, 5,41 fp; OPiOA: 330,0 hs; KMaG: 290,0 fs; MWGUW: 216,2 hs, 12 s; JanW: 167,0 ep; MGPAN: 119,48 ep, 117,02 ep; MCiD: 91,2 fs, 85,9 hs; SKoZ: 84,85 cs, 60 wcs, 15 ep; MSzŁ: 66,1 sc, 41,8 s; TŚcK: 61,8 sc; KMoW: 61,69 ep; Awaken: 57,5 ep; MStP: 50,7 sc; MMuK: 46,3 s; KBKE: 46,1 sc; DJP: 33,9 ep; MGZPŚ: 31,5 s; JAB: 30,2 s; TZwW: 30,0 s; AJNH: 28,9 sc; WSZ: 27,8 sc; AKiW: 26,2 fs; JStM: 19,1 ep; JŁuW: 18,5 sc; JPłB: 17,8 sc; KTKUB: 17,7 sc; KSoK: 17,5 s; GMik: 15,2 sc; RZdS: 14,4 fs; ŁStK: 14.1 sc; Zea: 13,3 ep; ToGa: 12,7 sc; MWGUW: 12,0 ep; ŁODG: 9,99 s; RKoW: 9,2 ep.


Udei Station, Nigeria, 7° 57’ N, 8° 5’ E. Spadł wiosną 1927 r. Krajowcy słyszeli spadek, ale nie pamiętają dokładnej daty. Znaleziono bryłę 226 funtów (102,5 kg), ale mówiono, że spadła co najmniej jeszcze jedna. Strukturalnie oktaedryt średnioziarnisty. Od 2002 r. typ IAB-ung.

KMaG: 43,6 s; OPiOA: 27,09 s; JanW: 20,7 s, 19,2 s, 4,6 s; JBaZ: 6,9 sc; WSZ: 6,3 sc; RITc: 6,0 sc; JPłB: 4,2 s; KTKUB: 3,1 sc; ToGa: 0,6 fc.


Wichita County, Teksas, USA, 34° 4’ N, 98° 55’ W. Bryła 145 kg. była znana Komanczom od wielu lat. Została zabrana w. 1836 r. i ten rok przyjmuje się za datę znalezienia. Znaleziono też mniejsze bryły. W 1995 r. przeklasyfikowana na typ IIICD. Od 2002 r. typ IAB-MG.

MGPAN: 59,15 sc.


Yardymly, Azerbajdżan, 38° 56’ N, 48° 15’ E. Spadł rankiem, 24 listopada 1959 r. wywołując oślepiający blask jaśniejszy od słonecznego i przeciągły grzmot. Przez chmury świadkowie widzieli jasny bolid lecący z południowego zachodu na północny wschód. Spadaniu brył towarzyszył świst przypominający przelatujący odrzutowiec lub pocisk. Odnaleziono 5 brył: 127,0 kg, 11,3 kg, 5,83 kg, 5,7 kg, 0,36 kg. Pierwotnie IA, w 1995 r, przeklasyfikowany na IIICD. Od 2002 r. ponownie IAB.

KMaG: 28,8 hs.


Youndegin (Mount Stirling), Australia, 32° 6’ S, 117° 43’ E. Policjant, Alfred Eaton, odnalazł 5 stycznia 1884 r. 4 bryły żelaza: 11,7 kg., 10,9 kg., 7,9 kg., 2,7 kg. Przewieziono je do Anglii, gdzie sprzedano handlarzowi złomem. Na szczęście zostały rozpoznane i zakupione przez British Museum. Nazwano je Youndegin od nazwy istniejącego wówczas posterunku policji. W roku 1891 znaleziono 174 kg., a w 1892 r. 927 kg. Bryłę 2628 kg. zaliczaną do tego spadku znaleziono w okolicy Wamensking Well i następną ok. 92 kg. niedaleko Mount Stirling. Typ IAB-MG.

MGPAN: 81,46 sc.


Zagora, Maroko, 30° 22’ N, 5° 51’ W. W 1987 r., 20 mil na południe od Zagory, znaleziono wiele fragmentów, największy 20 kg. Zawierają krzemiany. Typ IAB-ung.

OAUJ: 46,4 ep; ASPF: 15,8 hs; WWoG: 15,0 ep; MMWr: 13,3 hs; KMaG: 11,3 ep; PiOAG: 8,1 ep; MŚcG: 2,9 sc; TZwW: 0,7 ep.

 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W tle: meteoryt Campo del Cielo