Przełazy (?), foto: M.Cimała

Miejscowy rolnik kopiąc rów odpływowy na swojej łące wydobył z głębokości 6-7 łokci masę żelaza o wadze około 102 kg. Okaz został sprzedany kowalowi i handlarzowi żelazem. Następnie po rozpoznaniu w 1847r., że jest to meteoryt, przewieziono go do Wrocławia, gdzie można zobaczyć fragment w Muzeum Mineralogicznym. Meteoryt ten zaintersował uczonych, ponieważ zaobserwowano w nim linie Neumanna zaraz po ich odkryciu w meteorycie Braunau, który spadł kilka miesięcy wcześniej. Przełazy zostały pocięte na wiele kawałków, które trafiły do ponad 70 kolekcji na świecie. Jest to meteoryt żelazny, oktaedryt gruboziarnisty podobnie jak Morasko. Niektórzy badacze sugerują, że obydwa meteoryty mogą pochodzić z tego samego deszczu meteorytów ("Meteoryty Polski" J.Pokrzywnicki). W tym roku pojawiła się informacja o poszukiwaczu z Wrocławia, który odnalazł znaczne ilości meteorytu Morasko oraz, jak twierdzi, pewne ilości meteorytu żelaznego w Przełazach (patrz zdjęcie na górze). Meteoryty te były cięte na płytki i sprzedawane wśród kolekcjonerów (w cenie 0,45 - 0,53 USD/g). Całe wydarzenie wzbudziło zainteresowanie kolekcjonerów i poszukiwaczy meteorytów tym terenem i przyczyniło sie do zorganizowania wyprawy poszukiwawczej Przełazy 2001r.

WYPARAWA.

Organizator - pan Krzysztof Socha - upoważnił mnie do przekazania następujących informacji na temat planowanej imprezy. Wyprawa ma odbyć się w okresie 22.06.2001r. godz.12,00 (piątek) do 25.06.2001 godz.17,00 (poniedziałek). Oczywiście możliwy jest krótszy lub dłuższy pobyt w Przełazach. Zakwaterowanie w pokojach 3-4 osobowych w cenie 25zł od osoby. Jest to piętro domu jednorodzinnego z dwiema łazienkami z prysznicem oraz kuchnią z pełnym wyposażeniem (własność miejscowego sołtysa pana Ryszarda Operchała, adres - Przełazy 31A, należy powoływać się na nazwisko organizatora). W Przełazach znajdują się dwa sklepy oraz dwa bary, więc jest co i gdzie zjeść. Wszelkie koszty pokrywają sami uczestnicy. Wyprawa przeznaczona jest dla osób pełnoletnich. Ilość miejsc nie została określona.

PORADY PRAKTYCZNE.

Okolica Przełaz jest piękna, typowo wypoczynkowa, ale warunki poszukiwań są trudne - gorsze niż w Morasku. Spotkać tu można ogromne ilości komarów, meszek oraz sporadycznie kleszczy. Zaleca się zabranie grubych spodni (niezależnie od pogody), takąż koszulę (choćy flanelową) i jakieś nakrycie głowy oraz solidne, mocne buty (w okolicy spotyka się również węże). Mogą przydać się także środki odstraszające owady.

LOKALIZACJA I DOJAZD.

Katalog meteorytów wydany przez Natural History Museum podaje następującą lokalizację spadku meteorytu Przełazy (Seeläsgen): 52,16N, 15,33E. Zaglądając na mapę można przekonać się, że miejsce to znajduje się w pobliżu Zielonej Góry i Świebodzina (woj. Lubuskie). Osoby jadące przez Zieloną Górę powinny udać się autobusem PKS do Świebodzina (kierunek na Kołobrzeg, Gorzów Wielkopolski, Koszalin, Łagów, Szczecin, Międzychód, Międzyrzecz, Sulęcin), a następnie dalej autobusem do Przełazów. Oto przykładowe połączenia na trasie Zielona Góra - Świebodzin (czas przejazdu ok.1 godz.): 5,25 / 6,45 / 12,30 / 12,50 / 14,50. Następnie przesiadka na autobus do Przełazów (czas przejazdu ok.25 min.): 8,00 (kursuje w soboty, niedziele i święta oraz w okresie od 21.06) / 13,50 (nie kursuje w czasie roku szkolnego) / 14,10 (kursuje w dni nauki szkolnej, od poniedziałku do piątku) / 16,10. Należy pamiętać o tym, że w czerwcu następuje zwyczajowa zmiana rozkładu jazdy PKS (i PKP) i w związku z tym zaleca się skorzystanie z informacji PKS w celu potwierdzenia powyższych połączeń.

ZGŁOSZENIA.

Zgłoszenia można przesyłać do dnia 10 czerwca 2001r., wyłącznie w postaci elektronicznej na adres Polskiego Serwisu Meteorytów - jba1@poczta.onet.pl W zgłoszeniu należy podać imię i nazwisko oraz ilość zamawianych noclegów. Można załączyć również uwagi, życzenia i pytania dotyczące przedmiotowej sprawy, które wraz z listą uczestników prześlę do organizatora. Każde zgłoszenie zostanie potwierdzone zwrotnym listem elektronicznym.

RELACJA.

W wyprawie wzięły udział następujące osoby: Bartosz Dąbrowski, Krzysztof Socha i Zbigniew Tymiński. Przełazy są bardzo malowniczą wsią turystyczną, położoną nad jeziorem Niesłysz. W samym centrum znajduje się kościół zbudowany w 1910r. na miejscu kościoła, który powstał tu w XVIIw. Główne poszukiwania odbywały się w sobotę i niedzielę (23, 24 czerwca), przeszukano okolicę wsi Przełazy oraz tereny i las wokół jeziora Niesłysz. Pogoda oraz trudne warunki terenowe utrudniały wędrówki po okolicy, niestety nie znaleziono niczego oprócz licznych gwoździ, drutu, kapsli, puszek oraz jednej starej monety. Więcej szczegółów oraz zdjęcia w relacji Bartosza P.Dąbrowskiego zamieszczonej w kwartalniku "Meteoryt" 3/01.

Jarosław Bandurowski, 26.05.2001